Hình thức đầu tư Forex có hợp pháp tại Việt Nam hay không?

Thị trường tài chính Forex đang là kênh đầu tư thu hút được đông đảo sự quan tâm của người chơi. Trong đó, có không ít nhà đầu tư đến từ Việt Nam, với việc thị trường ngày càng phát triển, không ít nhà môi giới gia nhập vào Việt Nam. Trái ngược với thị trường chứng khoán khi được nhà nước bảo hộ, đầu tư chứng khoán được cho là hợp pháp và người chơi được bảo vệ quyền lợi. Tuy nhiên, thị trường Forex lại không được như vậy. Nhiều người chơi lo lắng rằng đầu tư Forex có hợp pháp tại Việt Nam hay không? Cùng đánh giá sàn tìm hiểu ở bài viết sau.

1. Hoạt động của thị trường Forex tại Việt Nam

Những tin tức về thị trường chứng khoán, về nhà đầu tư chứng khoán, cổ phiếu, chứng khoán phái sinh… được phát sóng thường xuyên trên các bản tin thời sự trong khi về Forex thì không. Điều này cũng gây nên sự hoài nghi về việc đầu tư Forex có hợp pháp tại Việt Nam hay là không?

Thị trường tài chính bắt đầu hoạt động trên thế giới vào năm 1971, là một thị trường phi tập trung toàn cầu – nơi mà các ngân hàng của các nước trao đổi tiền tệ với nhau. Thời gian này chủ thể tham gia vào thị trường này bao gồm Ngân hàng Trung ương, ngân hàng thương mại, quỹ đầu tư, tổ chức tín dụng, các định chế tài chính khác và trader nhỏ lẻ.

Sau khi nền công nghệ phát triển đã cho phép những cá nhân có thể tham gia vào thị trường tài chính Forex thông qua trung gian hay còn gọi là các nhà môi giới, sàn Forex.

Khác với thị trường chứng khoán, Forex cung cấp môi trường giao dịch thuận lợi hơn rất nhiều cho trader như: thị trường hoạt động 24/5, nhà đầu tư có thể giao dịch bất kể thời điểm nào trong ngày; tính thanh khoản cao, dễ dàng mua bán; số vốn đầu tư nhỏ nhờ sự hỗ trợ của công cụ đòn bẩy; mở tài khoản đơn giản tại một nhà môi giới uy tín là bạn đã có thể tham gia vào thị trường…

Thị trường Forex bắt đầu vào thị trường Việt Nam từ hơn 10 năm trước và đang trở thành kênh đầu tư hấp dẫn nhất hiện nay. Tuy nhiên, hình thức đầu tư này mang tính đặc thù của lĩnh vực tài chính, đòi hỏi những người tham gia phải có kiến thức nhất định về công nghệ, về tài chính quốc tế. Chính vì vậy, Chính phủ nước ta chỉ cho phép các tổ chức tín dụng như ngân hàng, quỹ đầu tư… được tham gia giao dịch trên thị trường này.

Trong khi trên thế giới, các Forex Broker được sự chấp thuận và điều chỉnh bởi luật pháp các nước và chịu sự kiểm soát bởi các cơ quan quản lý ngoại hối uy tín, chính vì vậy các cá nhân được tham gia vào thị trường với tư cách nhà đầu tư nhưng tại Việt Nam vấn về này lại bị hạn chế.

2. Một số quy định của pháp luật về Forex tại Việt Nam

Hiện hoạt động kinh doanh ngoại hối tại thị trường Việt Nam chịu sự điều chỉnh của các văn bản pháp luật:

• Pháp lệnh ngoại hối.
• Nghị định 88/2019/NĐ – CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng (Nghị định này thay thế Nghị định 96/2014 và có hiệu lực từ ngày 31/12/2019).
• Luật Các tổ chức tín dụng.
• Thông tư số 20/2011/TT – NHNN của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam: Quy định việc mua, bán ngoại tệ tiền mặt của cá nhân với tổ chức tín dụng được phép.
• Luật xử lý vi phạm hành chính.

Trích dẫn một số điều luật Việt Nam:

Điều 36. Pháp lệnh ngoại hối về Nguyên tắc kinh doanh, cung ứng dịch vụ ngoại hối:

1. Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và các tổ chức khác được kinh doanh, cung ứng dịch vụ ngoại hối ở trong nước và nước ngoài sau khi được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chấp thuận bằng văn bản.
2. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định về phạm vi kinh doanh, cung ứng dịch vụ ngoại hối ở trong nước và nước ngoài, điều kiện, trình tự, thủ tục chấp thuận kinh doanh, cung ứng dịch vụ ngoại hối của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và các tổ chức khác.

Điều 23. Mục 7. Chương II của Nghị định 88/2019/NĐ-CP: xử lý vi phạm các quy định về hoạt động ngoại hối:

1. Phạt cảnh cáo đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây:
2. a) Mua, bán ngoại tệ giữa cá nhân với nhau mà ngoại tệ mua, bán có giá trị dưới 1.000 đôla Mỹ (hoặc ngoại tệ khác có giá trị tương đương);
3. b) Mua, bán ngoại tệ tại tổ chức không được phép thu đổi ngoại tệ mà ngoại tệ mua, bán có giá trị dưới 1.000 đôla Mỹ (hoặc ngoại tệ khác có giá trị tương đương);
4. c) Thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ bằng ngoại tệ có giá trị dưới 1.000 đôla Mỹ (hoặc ngoại tệ khác có giá trị tương đương) không đúng quy định của pháp luật.
5. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây:
6. a) Mua, bán ngoại tệ giữa cá nhân với nhau mà ngoại tệ mua, bán có giá trị từ 1.000 đôla Mỹ đến dưới 10.000 đôla Mỹ (hoặc ngoại tệ khác có giá trị tương đương); mua, bán ngoại tệ giữa cá nhân với nhau mà ngoại tệ mua, bán có giá trị dưới 1.000 đôla Mỹ (hoặc ngoại tệ khác có giá trị tương đương) trong trường hợp tái phạm hoặc vi phạm nhiều lần;
7. b) Mua, bán ngoại tệ tại tổ chức không được phép thu đổi ngoại tệ mà ngoại tệ mua, bán có giá trị từ 1.000 đôla Mỹ đến dưới 10.000 đôla Mỹ (hoặc ngoại tệ khác có giá trị tương đương); mua, bán ngoại tệ tại tổ chức không được phép thu đổi ngoại tệ mà ngoại tệ mua, bán có giá trị dưới 1.000 đôla Mỹ (hoặc ngoại tệ khác có giá trị tương đương) trong trường hợp tái phạm hoặc vi phạm nhiều lần;
8. c) Thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ bằng ngoại tệ có giá trị dưới 1.000 đôla Mỹ (hoặc ngoại tệ khác có giá trị tương đương) không đúng quy định của pháp luật trong trường hợp tái phạm hoặc vi phạm nhiều lần; thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ bằng ngoại tệ có giá trị từ 1.000 đôla Mỹ đến dưới 10.000 đôla Mỹ (hoặc ngoại tệ khác có giá trị tương đương) không đúng quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó các khung hình phạt từ 20,000,000 đến 250,000,000, các hình thức phạt bổ sung khác dành cho những hành vi vi phạm hoạt động ngoại hối nghiêm trọng hơn.

Điều 2. Thông tư 20/2011/TT-NHNN: quy định về đối tượng được mua bán, trao đổi ngoại tệ:

1. Cá nhân là công dân Việt Nam được mua ngoại tệ tiền mặt tại tổ chức tín dụng được phép để đáp ứng các nhu cầu chi tiêu của bản thân và trẻ em chung hộ chiếu với cha hoặc mẹ, bao gồm tiền ăn, tiền tiêu vặt, tiền đi lại ở nước ngoài liên quan đến các mục đích sau:
2. a) Học tập, chữa bệnh ở nước ngoài;
3. b) Đi công tác, du lịch, thăm viếng ở nước ngoài.
4. Đối với các mục đích hợp pháp khác quy định tại Khoản 2 Điều 8 Nghị định số 160/2006/NĐ-CP ngày 28/12/2006 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh Ngoại hối, cá nhân có thể mua ngoại tệ tiền mặt tại tổ chức tín dụng được phép tùy theo khả năng cân đối nguồn ngoại tệ tiền mặt của tổ chức tín dụng.
5. Cá nhân là người nước ngoài có nguồn thu hợp pháp bằng đồng Việt Nam được mua ngoại tệ tiền mặt tại tổ chức tín dụng được phép phù hợp với các quy định hiện hành về quản lý ngoại hối.
6. Cá nhân bán ngoại tệ tiền mặt tại tổ chức tín dụng được phép và Đại lý đổi ngoại tệ của tổ chức tín dụng được phép theo quy định hiện hành về quản lý ngoại hối.

3. Đầu tư Forex có hợp pháp tại việt nam hay không?

3.1. Đối với nhà môi giới Việt Nam

Theo pháp luật Việt Nam thì những tổ chức ngoại hối chưa được sự chấp thuận của Ngân hàng nhà nước bằng văn bản đều là hành vi trái pháp luật. Chính vì vậy, có thể nói những nhà môi giới Việt Nam đều là những sàn scam và không hợp pháp.

3.2. Đối với những nhà đầu tư Việt Nam

Các cá nhân là nhà đầu tư nhỏ lẻ khi mua bán, trao đổi ngoại tệ phải phù hợp với những mục đích được nêu rõ trong Thông tư 20/2011/TT – NHNN như trên. Tuy nhiên hoạt động đầu tư ngoại hối của trader cá nhân lại nằm ngoài những mục đích này, vì vậy, nhà đầu tư Việt khi đầu tư Forex vừa phạm pháp vừa không được luật pháp Việt Nam bảo vệ quyền lợi trong trường hợp rủi ro xảy ra giữa người chơi và sàn môi giới.

Phần kết

Thị trường Forex biến động không ngừng và chịu tác động của nhiều yếu tố, nếu nhà đầu tư không có kiến thức thì rất dễ bị thua lỗ. Đầu tư Forex có hợp pháp tại việt nam hay không thì bản thân mỗi nhà đầu tư cũng đã có câu trả lời cho mình. Với những rủi ro về tính pháp lý tại Việt Nam, những người đang có ý định tham gia vào thị trường này cần cân nhắc cẩn thận trước khi ra quyết định.