Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) hôm thứ Ba (14/10) đã nâng dự báo tăng trưởng toàn cầu năm 2025, cho biết các cú sốc thuế quan và điều kiện tài chính ôn hòa hơn dự kiến đã giúp nền kinh tế thế giới duy trì sức chống chịu tốt hơn.
Tuy nhiên, IMF cảnh báo cuộc chiến thương mại mới giữa Mỹ và Trung Quốc do Tổng thống Donald Trump đe dọa có thể làm chậm đáng kể sản lượng toàn cầu trong những năm tới.
Trong báo cáo Triển vọng Kinh tế Thế giới (WEO), IMF cho biết các thỏa thuận thương mại gần đây giữa Mỹ và một số nền kinh tế lớn đã giúp tránh được mức thuế cao nhất mà Washington từng đe dọa, với ít hành động trả đũa từ các đối tác, qua đó hỗ trợ nền kinh tế toàn cầu và dẫn đến đợt nâng dự báo tăng trưởng thứ hai kể từ tháng 4.
Cụ thể, IMF hiện dự báo GDP toàn cầu tăng 3,2% năm 2025, so với 3,0% trong báo cáo tháng 7 và 2,8% trong báo cáo tháng 4, khi chính quyền Trump lần đầu áp dụng chính sách thuế quan “có đi có lại” trên toàn cầu và làm leo thang căng thẳng với Bắc Kinh. Tăng trưởng toàn cầu được dự báo ổn định ở mức 3,1% vào năm 2026.
Nhà kinh tế trưởng của IMF Pierre-Olivier Gourinchas cho biết mức thuế quan thấp hơn dự kiến, sự linh hoạt của khu vực tư nhân, đồng đô la yếu hơn, các gói kích thích tài khóa ở châu Âu và Trung Quốc, cùng với làn sóng đầu tư mạnh vào trí tuệ nhân tạo (AI) là những yếu tố chính giúp hỗ trợ tăng trưởng.
“Không tệ như chúng ta lo sợ, nhưng vẫn tệ hơn những gì chúng ta cần,” ông nói trước thềm cuộc họp thường niên của IMF và Ngân hàng Thế giới tuần này.
Tuy nhiên, sự lạc quan đó đã bị lu mờ phần nào khi ông Trump hôm thứ Sáu đe dọa áp thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc, nhằm đáp trả việc Bắc Kinh mở rộng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm. Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent hôm thứ Hai cho biết các cuộc đàm phán đang được tiến hành để xoa dịu căng thẳng thương mại giữa hai siêu cường.
“Nếu kịch bản này xảy ra, đây sẽ là rủi ro nghiêm trọng đối với kinh tế toàn cầu,” Gourinchas nói với Reuters, cảnh báo sự leo thang thương mại có thể làm giảm dự báo tăng trưởng và khiến đầu tư, chi tiêu suy yếu.
Trong kịch bản rủi ro, IMF ước tính nếu thuế nhập khẩu tăng thêm 30 điểm phần trăm với hàng Trung Quốc, cùng mức tăng 10 điểm phần trăm với hàng từ Nhật Bản, châu Âu và châu Á mới nổi, tăng trưởng toàn cầu năm 2026 có thể giảm 0,3 điểm phần trăm và thiệt hại có thể mở rộng lên 0,6 điểm phần trăm vào năm 2028.
Nếu tính cả tác động từ lạm phát, lãi suất cao hơn và nhu cầu yếu đối với tài sản Mỹ, GDP toàn cầu có thể giảm tới 1,8 điểm phần trăm vào năm 2027.
Theo dự báo cơ sở, kinh tế Mỹ vẫn giữ vững đà tăng, với tăng trưởng 2,0% năm 2025 (so với 1,9% trong tháng 7) và 2,1% năm 2026, được hỗ trợ bởi chính sách tài khóa nới lỏng, điều kiện tín dụng dễ dàng hơn, cùng sự bùng nổ đầu tư vào AI.
Khu vực đồng euro cũng được nâng nhẹ dự báo tăng trưởng lên 1,2% năm 2025, nhờ mở rộng chi tiêu công tại Đức và đà phục hồi mạnh mẽ ở Tây Ban Nha. Nhật Bản được nâng dự báo từ 0,7% lên 1,1%, nhờ tăng lương và tiêu dùng nội địa cải thiện, dù tăng trưởng có thể chậm lại còn 0,6% năm 2026.
Tại Mỹ Latinh và Caribe, IMF nâng dự báo tăng trưởng năm 2025 lên 2,4%, chủ yếu nhờ Mexico được điều chỉnh tăng mạnh lên 1,0% sau các thỏa thuận thương mại mới với Mỹ.
Trong khi đó, Trung Quốc được giữ nguyên dự báo tăng trưởng 4,8% năm 2025 và 4,2% năm 2026, nhưng IMF cảnh báo rủi ro nghiêng về phía giảm, khi khủng hoảng bất động sản vẫn kéo dài, nợ cao, và tăng trưởng tín dụng yếu.
Gourinchas viết trong blog kèm theo báo cáo: “Trung Quốc đang tiến gần tới một bẫy nợ – giảm phát, khi đầu tư bất động sản tiếp tục thu hẹp và hệ thống tài chính chịu áp lực lớn.”
IMF giữ nguyên dự báo lạm phát toàn cầu ở mức 4,2% cho năm 2025 và 3,7% cho năm 2026, song lưu ý mức lạm phát sẽ khác nhau giữa các quốc gia.
Tại Mỹ, lạm phát có thể cao hơn do doanh nghiệp bắt đầu chuyển chi phí thuế quan sang người tiêu dùng, trong khi ở châu Á – đặc biệt là Trung Quốc, Ấn Độ và Thái Lan – lạm phát được điều chỉnh giảm, phản ánh tăng trưởng chậm hơn và nhu cầu yếu.
