Tâm lý kinh doanh của các nhà sản xuất lớn tại Nhật Bản đã tăng lên mức cao nhất trong bốn năm trong quý kết thúc vào tháng 12, theo khảo sát Tankan được theo dõi sát sao công bố hôm thứ Hai, qua đó củng cố kỳ vọng rằng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) sẽ tăng lãi suất ngay trong tuần tới.
Chỉ số niềm tin của các nhà sản xuất lớn tăng lên +15 trong tháng 12, từ mức +14 trong tháng 9 và đúng với dự báo trung bình của thị trường. Đây là quý cải thiện thứ ba liên tiếp và là mức cao nhất kể từ tháng 12/2021, cho thấy các doanh nghiệp đã phần nào vượt qua tác động từ thuế quan cao hơn của Mỹ.
Tuy nhiên, khảo sát cũng phản ánh sự thận trọng ngày càng tăng khi các công ty dự báo điều kiện kinh doanh sẽ xấu đi trong ba tháng tới, do lo ngại rủi ro từ chính sách thương mại của Mỹ và sức tiêu dùng suy yếu, làm nổi bật mức độ không chắc chắn quanh triển vọng chính sách tiền tệ.
Niềm tin của các doanh nghiệp lớn ngoài lĩnh vực sản xuất giữ nguyên ở mức +34, gần sát với dự báo thị trường là +35.
“Tổng thể, báo cáo này củng cố quan điểm chủ đạo của thị trường rằng BoJ sẽ tăng lãi suất trong tháng 12, trừ khi xuất hiện một cú sốc lớn đối với kinh tế hoặc thị trường tài chính,” ông Masato Koike, kinh tế trưởng tại Viện Sompo Plus, nhận định.
Theo khảo sát, các công ty lớn dự kiến tăng chi tiêu vốn thêm 12,6% trong năm tài khóa kết thúc vào tháng 3/2026, cao hơn đôi chút so với kỳ vọng thị trường là 12%.
Các nguồn tin thân cận cho biết BoJ nhiều khả năng sẽ nâng lãi suất chính sách ngắn hạn lên 0,75% từ mức 0,5% tại cuộc họp ngày 18-19/12, khi lo ngại về tác động tiêu cực từ thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với nền kinh tế xuất khẩu của Nhật Bản đã phần nào dịu bớt.
Khảo sát cũng cho thấy các công ty lớn ghi nhận giá bán tăng trong quý IV và dự kiến xu hướng này sẽ tiếp diễn trong quý tới, phản ánh khả năng chuyển chi phí đầu vào cao hơn sang người tiêu dùng nhờ nhu cầu vẫn tương đối vững.
Dù vậy, triển vọng vẫn bị phủ bóng bởi tình trạng thiếu hụt lao động nghiêm trọng. Một chỉ số trong khảo sát cho thấy thị trường lao động đang khan hiếm nhất kể từ năm 1991, thời kỳ bong bóng tài sản của Nhật Bản, làm dấy lên lo ngại lực cản tăng trưởng trong bối cảnh dân số trong độ tuổi lao động suy giảm.
Kinh tế Nhật Bản đã suy giảm trong quý kết thúc tháng 9 do xuất khẩu yếu trước tác động của thuế Mỹ, song các nhà phân tích kỳ vọng tăng trưởng sẽ phục hồi trong quý hiện tại khi xuất khẩu và sản lượng công nghiệp có dấu hiệu cải thiện.
Với lạm phát duy trì trên mục tiêu 2% hơn ba năm liên tiếp và kỳ vọng lạm phát của doanh nghiệp ổn định quanh mức 2,4% trong trung và dài hạn, ngày càng nhiều thành viên hội đồng BoJ phát tín hiệu sẵn sàng ủng hộ việc tăng lãi suất nhằm tránh rủi ro tụt hậu trong kiểm soát lạm phát.
