Thượng viện Mỹ hôm thứ Hai (10/11) đã thông qua một thỏa hiệp lưỡng đảng nhằm chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ kéo dài nhất trong lịch sử nước này, khép lại nhiều tuần bế tắc khiến hàng triệu người dân bị gián đoạn trợ cấp thực phẩm, hàng trăm nghìn công chức liên bang không được trả lương và giao thông hàng không bị đình trệ.
Với 60 phiếu thuận và 40 phiếu chống, dự luật được thông qua với sự ủng hộ gần như toàn bộ các thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa và tám thượng nghị sĩ Dân chủ, sau nhiều tuần tranh cãi về việc gắn ngân sách chính phủ với các khoản trợ cấp y tế sắp hết hạn vào cuối năm.
Thỏa thuận bao gồm một cuộc bỏ phiếu riêng vào tháng 12 về các khoản trợ cấp này – vốn mang lại lợi ích cho khoảng 24 triệu người Mỹ – nhưng không đảm bảo chúng sẽ được gia hạn.
Dự luật sẽ khôi phục nguồn tài trợ cho các cơ quan liên bang vốn hết hạn vào ngày 1/10, đồng thời ngăn chặn chiến dịch cắt giảm lực lượng lao động liên bang của Tổng thống Donald Trump, tạm dừng mọi vụ sa thải cho đến ngày 30/1.
Dự luật hiện được chuyển sang Hạ viện do Đảng Cộng hòa kiểm soát, nơi Chủ tịch Mike Johnson cho biết ông muốn thông qua sớm nhất vào thứ Tư và chuyển cho Tổng thống Trump ký ban hành. Ông Trump gọi thỏa thuận mở cửa lại chính phủ là “rất tốt”.
Thỏa thuận này sẽ gia hạn tài trợ liên bang đến ngày 30/1, cho phép chính phủ tiếp tục hoạt động và bổ sung khoảng 1,8 nghìn tỷ USD mỗi năm vào khoản nợ quốc gia 38 nghìn tỷ USD.
Tuy nhiên, nhiều đảng viên Dân chủ bày tỏ thất vọng, cho rằng thỏa thuận không đảm bảo các chương trình trợ cấp y tế quan trọng được duy trì.
“Chúng tôi ước gì có thể đạt được nhiều hơn,” Thượng nghị sĩ Dick Durbin của Illinois, nhân vật số hai của Đảng Dân chủ tại Thượng viện, cho biết. “Tình trạng đóng cửa chính phủ từng được xem là cơ hội để cải thiện chính sách, nhưng lần này thì không.”
Một cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos cuối tháng 10 cho thấy 50% người Mỹ đổ lỗi cho Đảng Cộng hòa về việc chính phủ đóng cửa, trong khi 43% quy trách nhiệm cho Đảng Dân chủ.
Thị trường chứng khoán Mỹ tăng điểm trong phiên thứ Hai, được thúc đẩy bởi tin tức rằng thỏa thuận mở cửa lại chính phủ có thể sớm được hoàn tất.
Trong khi đó, một số đảng viên Dân chủ bày tỏ lo ngại về quyền lực ngân sách vượt giới hạn mà Tổng thống Trump đã thực thi trong thời gian đóng cửa, bao gồm việc đơn phương cắt giảm chi tiêu và nhân sự liên bang mà không có sự chấp thuận của Quốc hội.
Thỏa thuận hiện tại không bao gồm điều khoản cụ thể nào để ngăn chặn hành động tương tự trong tương lai, nhưng sẽ đảm bảo tài trợ cho chương trình trợ cấp thực phẩm SNAP đến hết ngày 30/9 năm sau, giúp ngăn chặn tình trạng gián đoạn nếu chính phủ lại phải đóng cửa một lần nữa.
