Lưu ký chứng khoán là cụm từ không còn quá xa lạ với hầu hết những người đã và đang thực hiện giao dịch trên thị trường chứng khoán. Đây là điều kiện để những người tham gia thị trường có thể thực hiện giao dịch chứng khoán. Vậy lưu ký chứng khoán là gì? Chúng có đặc điểm ra sao và nguyên tắc hoạt động như thế nào? Đánh giá sàn sẽ cho bạn câu trả lời ở bài viết sau đây.
1. Lưu ký chứng khoán là gì?
Lưu ký chứng khoán là điều kiện để người chơi có thể thực hiện giao dịch trên thị trường chứng khoán. Nó bao gồm những hoạt động như: bảo quản an toàn, ký gửi, chuyển giao và ghi nhận chứng khoán cho nhà đầu tư chứng khoán. Những hoạt động trên được Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) quản lý nhằm mục đích để đảm bảo quyền lợi và lợi ích liên quan đến chứng khoán của người sở hữu.
Theo Luật trên thị trường chứng khoán: Chứng khoán của công ty đại chúng đã niêm yết hoặc chưa niêm yết đều phải thực hiện nghĩa vụ lưu ký trước khi giao dịch.
2. Lý do phải lưu ký chứng khoán?
- Lưu ký chứng khoán tương tự như một loại hợp đồng. Khi lưu ký chứng khoán, chứng chỉ chứng khoán của người chơi sẽ được lưu trữ an toàn tại kho lưu ký và được ghi vào tài khoản lưu ký chứng khoán đứng tên nhà đầu tư. Khi đó, tài khoản của nhà đầu tư sẽ tự động được ghi nhận tăng giảm khi giao dịch chứng khoán mà không cần phải bàn giao chứng chỉ chứng khoán.
- Giúp tiết kiệm chi phí in chứng chỉ chứng khoán, bảo quản chứng chỉ chứng khoán.
- Giảm thiểu rủi ro đối với hoạt động của thị trường.
- Đảm bảo thanh toán nhanh chóng, góp phần tăng vòng quay vốn của thị trường và của các nhà đầu tư.
- Tránh bị hư hỏng, bị đánh cắp hoặc bị mất chứng khoán.
- Giúp kiểm tra các giao dịch gửi, rút, chuyển chứng khoán, hạch toán việc giao và nhận chứng khoán thông qua điện thoại di động hoặc máy tính.
3. Những đặc điểm và nguyên tắc khi lưu ký chứng khoán
- Thành viên lưu ký chứng khoán gồm công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp giấy phép hoạt động lưu ký và đã đăng ký là thành viên lưu ký của Sở giao dịch chứng khoán.
- Lưu ký chứng khoán được quản lý theo 2 cấp là khách hàng lưu ký chứng khoán tại thành viên lưu ký và tại trung tâm lưu ký.
- Để lưu ký chứng khoán, khách hàng sẽ phải ký hợp đồng với thành viên lưu ký và lúc này thành viên lưu ký được coi là người được khách hàng ủy quyền thực hiện việc đăng ký, ghi chú, …
- Với Trung tâm lưu ký, Trung tâm lưu ký sẽ nhận tái lưu ký chứng khoán từ thành viên lưu ký theo ủy quyền của thành viên để thực hiện các nghiệp vụ liên quan đến đăng ký, hoạt động lưu ký và một số hoạt động liên quan khác.
- Việc quản lý tài khoản tiền gửi chứng khoán tại Trung tâm lưu ký chứng khoán được thực hiện trên cơ sở tổng số dư trên tài khoản tiền gửi chứng khoán của khách hàng mở tại thành viên lưu ký phải luôn khớp với số dư tài khoản lưu ký của thành viên lưu ký mở tại Trung tâm lưu ký chứng khoán.
- Theo quy định, mỗi nhà đầu tư chỉ được mở một tài khoản tiền gửi tại một thành viên ký quỹ. Do đó, nhà đầu tư cần tìm hiểu trước để chọn cho mình một thành viên ký quỹ phù hợp trước khi thực hiện đăng ký. Trường hợp muốn thay đổi thành viên lưu ký khác, nhà đầu tư mở tài khoản tiền gửi mới tại thành viên lưu ký mới, đồng thời phải làm thủ tục đóng tài khoản lưu ký tại thành viên lưu ký cũ và yêu cầu thành viên lưu ký này chuyển nhượng chứng khoán. số dư trên tài khoản lưu ký tại thành viên lưu ký mới.
4. Lưu ký chứng khoán ở đâu?
Trong hệ thống lưu ký chứng khoán, có hai bộ phận: thành viên lưu ký chứng khoán và Trung tâm lưu ký chứng khoán:
- Thành viên lưu ký chứng khoán là các ngân hàng thương mại tại Việt Nam hoặc các công ty chứng khoán. Các đơn vị này đã được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp giấy chứng nhận cho phép lưu ký chứng khoán thì phải được Trung tâm Lưu ký chứng khoán cho phép mới đồng ý trở thành thành viên lưu ký.
- Các thành viên lưu ký này có trách nhiệm đăng ký, đăng ký tài khoản cho trader chứng khoán, phải tách bạch tài sản, tránh nhầm lẫn gây rủi ro lớn.
Ngoài ra, tài sản của khách hàng phải thuộc sở hữu của chính khách hàng. Nghiêm cấm thành viên lưu ký sử dụng chứng khoán của khách hàng, nếu bị phát hiện, thành viên lưu ký sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.
Phần kết
Lưu ký chứng khoán là hoạt động đầu tiên trước khi trader thực hiện giao dịch chứng khoán, mục đích nhằm đảm bảo quyền lợi và lợi ích liên quan đến chứng khoán của người sở hữu. Bạn đọc có thể truy cập đánh giá sàn để biết thêm nhiều thông tin bổ ích về thị trường.
