Tổng thống Donald Trump đã không áp dụng thuế quan ngay lập tức vào thứ Hai (21/1) như đã hứa trước đó nhưng đã chỉ đạo các cơ quan liên bang “điều tra và khắc phục” tình trạng thâm hụt thương mại dai dẳng của Hoa Kỳ.
Ông Trump cho biết trong bài phát biểu nhậm chức rằng Hoa Kỳ sẽ thu được “khoản tiền khổng lồ” từ thuế thương mại nước ngoài khi chính quyền của ông nỗ lực xây dựng lại ngành công nghiệp.
Việc hoãn áp thuế báo hiệu một cách tiếp cận có thể thận trọng hơn, một vấn đề đã làm rung chuyển các nhà hoạch định chính sách và nhà đầu tư toàn cầu, và thúc đẩy một đợt phục hồi nhẹ trên thị trường chứng khoán toàn cầu và các loại tiền tệ nước ngoài quan trọng.
Mặc dù ông Trump không đề cập đến kế hoạch thuế quan cụ thể nào trong bài diễn văn nhậm chức, ông và các thành viên trong nội các cho biết chúng sẽ được áp dụng và sẽ được một cơ quan mới có tên là Sở Thuế vụ thu thập.
Ông nói thêm rằng các chính sách của ông sẽ biến nước Mỹ “một lần nữa trở thành quốc gia sản xuất”.
Trong bản dự thảo bản ghi nhớ thương mại của Tổng thống mà Reuters xem được, ông Trump cũng chỉ đạo các cơ quan liên bang đánh giá hoạt động của Trung Quốc theo thỏa thuận thương mại “Giai đoạn 1” mà ông đã ký với Bắc Kinh vào năm 2020 để chấm dứt cuộc chiến thuế quan kéo dài gần 2 năm.
Thỏa thuận yêu cầu Trung Quốc phải tăng lượng mua hàng xuất khẩu của Hoa Kỳ thêm 200 tỷ USD trong vòng 2 năm, nhưng Bắc Kinh đã không đạt được mục tiêu này khi đại dịch COVID-19 bùng phát.
Bản ghi nhớ viết: “Việc Trung Quốc tuân thủ thỏa thuận này hiện sẽ được đánh giá để xác định xem có cần thực thi hay thay đổi hay không”.
Trong chiến dịch tranh cử của mình, ông Trump đã tuyên bố sẽ áp thuế quan cao từ 10% đến 20% đối với hàng nhập khẩu toàn cầu vào Hoa Kỳ và 60% đối với hàng hóa từ Trung Quốc để giúp giảm thâm hụt thương mại hiện đã lên tới 1 nghìn tỷ USD/năm.
Ông cũng tuyên bố sẽ áp thuế 25% đối với hàng hóa từ Canada và Mexico vào ngày đầu tiên nhậm chức, nếu họ không ngăn chặn được dòng chảy ma túy bất hợp pháp và người di cư vào Hoa Kỳ một cách bất hợp pháp.
Theo các chuyên gia thương mại, những nhiệm vụ như vậy sẽ phá vỡ các thỏa thuận thương mại lâu đời, bao gồm Hiệp định Hoa Kỳ-Mexico Canada (USMCA), làm đảo lộn chuỗi cung ứng và làm tăng chi phí .
Bản ghi nhớ chỉ đạo các cơ quan đảm bảo rằng USMCA và các hiệp định thương mại khác “ưu tiên cho người lao động, nông dân và doanh nghiệp Hoa Kỳ”, báo hiệu kế hoạch đàm phán lại vào năm 2026.
Nguồn tin cho biết ứng cử viên Bộ trưởng Thương mại của Trump, Howard Lutnick và ứng cử viên Bộ trưởng Tài chính, Scott Bessent, sẽ sớm thúc đẩy chương trình nghị sự thương mại của Trump, nhưng không đưa ra mốc thời gian cụ thể.
