Tâm lý giao dịch đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong việc quyết định đến việc thành công hay thất bại của nhà đầu tư. Rất nhiều trader rơi vào cảnh “kiếm củi ba năm, đốt một giờ”. Chính vì vậy, bên cạnh các chiến lược quản lý vốn hiệu quả, các nhà giao dịch cần xây dựng cho mình một tâm lý giao dịch vững vàng, đấy là tiền đề dẫn đến thành công của bạn.
Thị trường Forex khá màu mỡ, cùng với khả năng thích mạo hiểm, khi bước chân vào thị trường, lợi nhuận cao khiến nhiều nhà giao dịch có thể khó kiểm soát được tâm lý giao dịch của mình. Dưới đây, đánh giá sàn gửi đến bạn đọc những cách giúp bạn kiểm soát được tâm lý giao dịch nhằm hạn chế rủi ro có thể xảy ra.
1. Những tâm lý thường mắc phải trong giao dịch Forex
- Sự tham lam: mục đích chính khi tham gia vào thị trường tài chính là tìm kiếm lợi nhuận, tuy nhiên, với tâm lý bỏ 1 lời 2 thậm chí là lời 5, lời 10 rất dễ khiến trader thất bại. Nhà đầu tư thường mắc phải sai lầm là tự ý vào thị trường và lựa chọn mức đòn bẩy cao với mong muốn nhanh chóng sinh lời mà không hề phân tích kỹ xu hướng thị trường, khiến nhiều người chơi trả giá bằng việc cháy tài khoản.
- Tâm lý sợ hãi: Các nhà giao dịch mới tham gia vào thị trường Forex thường không có nhiều kiến thức và kinh nghiệm giao dịch, khiến họ sợ hãi và đóng lệnh quá sớm dẫn đến mức lợi nhuận không như mong muốn.
- Cay cú: việc các trader đặt niềm tin và dùng quá nhiều tiền vào một giao dịch và cuối cùng lại thua lỗ, với tâm lý không chịu thua, nhà giao dịch mong muốn nhanh chóng kiếm lại khoảng tiền đã mất bằng việc tiếp tục đầu tư trong khi bị cảm xúc chi phối, dẫn đến thua lại càng thua.
- Phấn khích: khi liên tục thắng lệnh, tâm lý nhà giao dịch sẽ trở nên quá tự tin, làm cho họ phớt lờ đi những rủi ro tiềm ẩn và tin rằng mình hoàn toàn làm chủ được thị trường. Họ thực hiện nhiều giao dịch và thậm chí là tăng khối lượng lên nhiều lần, điều này khiến cho nhà đầu tư gặp nguy hiểm bất cứ lúc nào.
2. Tâm lý ảnh hưởng như thế nào tới việc giao dịch
2.1. Ảnh hưởng từ tâm lý đám đông
Trong giao dịch Forex, đặc biệt là những trader mới vừa tham gia vào thị trường thì việc bị ảnh hưởng với tâm lý số đông là không thể tránh khỏi. Chỉ khoảng 10% nhà giao dịch thành công trên thị trường này, 90% còn lại bị thất bại bởi chính việc tâm lý giao dịch bị ảnh hưởng. Đa số họ sẽ vào hoặc ngắt lệnh Buy/Sell theo số đông. Mặc dù trước đó, nhà đầu tư có nhận thấy tín hiệu khác thường từ thị trường nhưng họ không đủ can đảm để đi ngược lại với số đông.
2.2. Ảnh hưởng bởi tâm lý của chính mình
Bước chân vào thị trường tài chính, chắc hẳn nhà đầu tư nào cũng trải qua cảm giác thua lỗ. Thua lỗ nhiều làm cho các trader có cảm giác nghi ngờ bản thân, tự ti, thất vọng với phương pháp giao dịch mình đã lên kế hoạch.
Tâm lý giao dịch của người chơi khi lời 1 lại muốn lời thêm 2. Ví dụ mức giá đã đạt đến đỉnh điểm mà người chơi nên chốt lời, thế nhưng, vì muốn lãi nhiều hơn mà vẫn tiếp tục giữ lệnh, điều này không phải lúc nào cũng thuận lợi. Tương tự nếu khi thấy giá tăng cao, mong muốn kiếm lời, nhà giao dịch nhảy vào mua ngay, tới khi giá rớt, bạn bắt đầu thua lỗ nhưng lại cố gắng gồng lệnh. Kết quả, giá tiếp tục rớt và bạn lại tiếp tục thua lỗ thậm chí còn cháy cả tài khoản.
Thua lỗ nhiều dẫn đến tâm lý thiếu tự tin, dần dần không dám tiếp tục nữa, và rời bỏ thị trường. Thế nhưng điều tệ nhất là nhà đầu tư biết mình thua lỗ nhưng lại không can tâm và tiếp tục đầu tư vốn vào thị trường, là tâm lý giao dịch lúc này bị ảnh hưởng, phán đoán tiếp tục sai lầm và bạn sẽ càng bị mất nhiều hơn là nhận.
3. Cách để kiểm soát tâm lý giao dịch
3.1. Ngưng giao dịch khi có chuỗi lệnh thua lỗ liên tiếp
Thị trường luôn có sự thay đổi lên xuống khác nhau. Tại một thời điểm, điều kiện thị trường không thuận lợi cho hệ thống giao dịch cũng như chiến lược đầu tư của bạn khiến bạn phải nhận chuỗi lệnh thua liên tiếp. Trong trường hợp này, tâm lý giao dịch của nhà đầu tư rất dễ bị ảnh hưởng và mong muốn nhanh chóng gỡ lại nhanh nhất có thể.
Lúc này, mặc dù điều kiện thị trường không thực sự lý tưởng để giao dịch nhưng trader vẫn chấp nhận vào lệnh thậm chí còn tăng khối lượng giao dịch gấp vài lần để gỡ lại những gì đã mất.
Nếu bạn không muốn sai lầm nối tiếp sai lầm, khi rơi vào một chuỗi thua, điều cần thiết là bạn nên giữ trạng thái tâm lý bình tĩnh và ngưng giao dịch tại thời điểm này. Đây là cách cực kỳ hữu hiệu để kiểm soát tâm lý trong giao dich Forex, giúp kiềm chế cảm xúc, giữ cho tâm lý của bạn bình ổn trở lại.
3.2. Hạn chế giao dịch khi có lệnh thắng liên tiếp
Trái ngược với những lệnh thua liên tiếp, việc liên tục thắng 1 chuỗi liên tiếp là tín hiệu vui tuy nhiên nó cũng mang đến hệ quả tiêu cực trong Forex. Với chuỗi lệnh thắng liên tiếp khiến cho nhà giao dịch có tâm lý quá tự tin, tự mãn về trình độ của bản thân về hệ thống cũng như chiến lược hoàn hảo của mình. Tâm lý tự tin, cũng như gặp chuỗi thắng, nhà đầu tư sẽ dễ dàng tăng khối lượng giao dịch ở những lần đặt lệnh tiếp theo với kỳ vọng thắng lớn hơn.
Tuy nhiên, không phải lúc nào bạn cũng may mắn như vậy. Khi trader có chuỗi thắng liên tiếp, bạn nên cân nhắc những lệnh giao dịch tiếp theo cả về điều kiện giao dịch lẫn khối lượng vào lệnh.
Đừng bao giờ để tâm lý, cảm xúc của mình trở nên hưng phấn quá đà sau những lệnh thắng, quá tự tin sẽ khiến bạn chủ quan, đó là điều tối kỵ trong giao dịch Forex.
3.3. Tránh giao dịch khi thị trường không thuận lợi
Giao dịch trong thị trường Forex, nhà đầu tư nên cân nhắc và không nên lao vào những lúc thị trường không thuận lợi, khó xác định xu hướng hay những lúc thị trường biến động mạnh.
Trường hợp thị trường đang biến động mạnh khi có các tin tức tài chính, sự kiện lớn là lúc thị trường diễn biến phức tạp nhất, xu hướng giá có thể tăng giảm bất ngờ. Nếu nhà đầu tư cảm thấy khó khăn trong việc đưa ra quyết định, thì lúc này tốt nhất là bạn không nên vào lệnh, đây là việc tất yếu giúp trader giảm thiểu rủi ro và bảo vệ tài khoản của mình.
Ví dụ cho thấy sự thay đổi đột ngột của thị trường chí là sự kiện đình đám vào cuối năm 2016 – bầu cử tổng thống Mỹ sau nhiệm kỳ của tổng thống Barack Obama. Sau đó, ông Donald Trump đã đắc cử tổng thống Mỹ trái ngược với dự đoán của rất nhiều chuyên gia. Diễn biến giá Vàng ngày ông Donald Trump đắc cử thay đổi bất ngờ:
3.4. Ngưng dán mắt vào màn hình
Thông thường khi đưa ra 1 quyết định thì chúng ta sẽ có xu hướng muốn theo dõi nó trên suốt hành trình.
Đầu tư vào thị trường Forex cũng vậy, theo lẽ thường thì khi đặt lệnh nhà đầu tư sẽ có tâm lý theo dõi liên tục từng biến động nhỏ. Việc dán mắt vào màn hình liên tục sẽ khiến tâm lý giao dịch của bạn trở nên bất an, hồi hợp bởi thị trường Forex thay đổi liên tục, tăng giảm bất ngờ. Điều này làm cho nhà giao dịch muốn can thiệp vào lệnh mà không hề theo kế hoạch, dẫn đến hành động chốt lời quá sớm hoặc dời stop loss quá xa.
Thay vì việc dán mắt vào màn hình máy tính liên tục, nhà giao dịch có thể đặt các lệnh chờ, lệnh sẽ tự động mở cho trader khi mức giá chạm tới mức nhà giao dịch cài lệnh.Việc cài Stop loss, take profit giúp cho nhà đầu tư giảm thiểu được rủi ro nhất định.
3.5. Tối ưu hệ thống giao dịch
Sở hữu một hệ thống giao dịch tốt giúp trader có cảm giác yên tâm hơn khi thực hiện giao dịch. Với một người chơi Forex, hệ thống giao dịch càng tối ưu bao nhiêu, bạn sẽ càng cảm thấy việc giao dịch bớt khó khăn bấy nhiêu và tâm lý cũng trở nên cực kỳ thoải mái.
Một hệ thống giao dịch sơ sài, tỷ lệ chiến thắng thấp càng khiến cho việc kiểm soát tâm lý trở nên khó khăn. Nhà đầu tư nên ghi chép, đánh giá để hoàn thiện hệ thống giao dịch là một trong những nhiệm vụ quan trọng giúp cho bạn trong việc kiểm soát tâm lý.
3.6. Quản lý vốn và quản lý rủi ro chặt chẽ
Hầu hết các trader chuyên nghiệp luôn có mức quản lý vốn không quá 2% cho một giao dịch thua lỗ. Nhà đầu tư nên cẩn thận trong việc quản lý vốn trong tài khoản, tính toán khối lượng giao dịch hợp lý, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý giao dịch của bạn.
Hãy luôn quản lý rủi ro của mình trước mỗi giao dịch. Nếu không muốn rơi vào tình trạng phải lựa chọn ra quyết định cho giao dịch của mình trong khi đang đối diện với cảm xúc, hãy xác định trước mức thua lỗ bạn có thể chấp nhận cho mỗi giao dịch trước khi vào lệnh và luôn tuân thủ thực hiện theo nguyên tắc đó.
4. Rèn luyện tâm lý giao dịch cho nhà đầu tư
Trước khi tham gia thị trường, trader nên tìm hiểu kiến thức về quản lý vốn, quản lý rủi ro, phân tích cơ bản, chỉ báo kỹ thuật, yếu tố ảnh hưởng đến thị trường… để có cái nhìn tổng quan cũng như giúp bạn tự tin hơn.
Nếu chưa tự tin vào bản thân, người chơi Forex có thể luyện tập giao dịch trên các tài khoản Demo mà các sàn giao dịch Forex cung cấp, bạn có thể vận dụng kiến thức và giao dịch với khối lượng giống như trên tài khoản thật. Khi đã làm quen được với thị trường, nhà đầu tư có thể sử dụng tài khoản thật để giao dịch. Thế nhưng tâm lý khi giao dịch trên tài khoản thật sẽ khác xa so với tài khoản Demo. Vì vậy, các nhà giao dịch mới chỉ nên sử dụng một số vốn nhất định để làm quen.
Phần kết
Ngoài việc trau dồi kiến thức thì xây dựng một tâm lý giao dịch vững vàng cũng là yếu tố quyết định đến thành công của nhà đầu tư. Luôn luôn tuân thủ những nguyên tắc kiểm soát giao dịch đã lên kế hoạch và tạo thành một thói quen thường ngày. Điều này sẽ giúp trader hạn chế rủi ro trong quá trình giao dịch trên thị trường Forex luôn biến động không ngừng.
