Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Năm (7/8) đã công khai kêu gọi ông Lip-Bu Tan, CEO mới của Intel, từ chức ngay lập tức với cáo buộc ông là “người cực kỳ mâu thuẫn” do mối quan hệ sâu rộng với các công ty công nghệ và quân sự Trung Quốc.
Đây là động thái hiếm thấy khi một Tổng thống Mỹ trực tiếp can thiệp vào nội bộ lãnh đạo của một trong những tập đoàn công nghệ lớn nhất nước. Cổ phiếu Intel đã giảm 3% ngay sau phát biểu này.
Bình luận của ông Trump được đưa ra chỉ một ngày sau khi Reuters công bố rằng Thượng nghị sĩ Cộng hòa Tom Cotton đã gửi thư chất vấn Hội đồng quản trị Intel về lịch sử đầu tư và các mối liên hệ của ông Tan với Trung Quốc, trong đó có các khoản đầu tư lên tới 200 triệu USD vào các công ty công nghệ liên quan đến quân đội Trung Quốc, thông qua các quỹ đầu tư mạo hiểm do ông thành lập hoặc điều hành.
“CEO Intel đang rất mâu thuẫn và phải từ chức ngay lập tức. Không còn giải pháp nào khác cho vấn đề này,” ông Trump viết trên nền tảng Truth Social.
Cuộc khủng hoảng diễn ra trong bối cảnh Intel vừa nhận khoản trợ cấp lớn nhất từ Đạo luật CHIPS 2022, trị giá 8 tỷ USD, nhằm thúc đẩy sản xuất bán dẫn tại Mỹ. Một sự thay đổi lãnh đạo ở thời điểm nhạy cảm có thể đe dọa tiến độ các dự án trọng điểm như nhà máy chip tại Ohio.
Tuy nhiên, phát ngôn viên của Intel khẳng định: “Intel, Hội đồng quản trị và ông Lip-Bu Tan cam kết sâu sắc với lợi ích kinh tế và an ninh quốc gia Mỹ, và đang thực hiện các khoản đầu tư phù hợp với chương trình ‘Nước Mỹ trên hết’ của Tổng thống.”
Theo điều tra của Reuters, trong giai đoạn 2012-2024, các quỹ đầu tư do ông Tan điều hành đã rót vốn vào hàng trăm công ty công nghệ Trung Quốc, bao gồm nhà thầu quốc phòng, nhà cung cấp phần cứng cho Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc và nhiều thực thể có liên hệ với chính quyền thành phố tại Hàng Châu, Hợp Phì, Vô Tích.
Ngoài ra, ông Tan từng là CEO của Cadence Design Systems từ năm 2008 đến 2021. Công ty này bị phát hiện từng bán phần mềm thiết kế chip cho một đại học quân sự Trung Quốc chuyên mô phỏng các vụ nổ hạt nhân. Tháng trước, Cadence đã đồng ý nhận tội và nộp phạt hơn 140 triệu USD để giải quyết các cáo buộc vi phạm.
Sự can thiệp mạnh tay của ông Trump đã gây ra làn sóng tranh luận trong giới đầu tư.
Phil Blancato, CEO Ladenburg Thalmann Asset Management, bình luận: “Đây là tiền lệ đáng lo ngại. Tổng thống Mỹ không nên ra lệnh ai điều hành doanh nghiệp. Tuy nhiên, ý kiến của ông ấy chắc chắn có trọng lượng.”
David Wagner, lãnh đạo tại Aptus Capital Advisors – cổ đông của Intel – lại nhìn nhận khác: “Ông Trump đang gửi tín hiệu rõ ràng rằng ông nghiêm túc muốn đưa sản xuất công nghệ cao trở lại Hoa Kỳ.”
Một quan chức Nhà Trắng xác nhận: “Tổng thống Trump sẽ làm tất cả để bảo vệ an ninh quốc gia, kể cả đảm bảo rằng các công ty biểu tượng của Mỹ được lãnh đạo bởi những người mà người dân có thể tin tưởng.”
Hiện tại, ông Lip-Bu Tan chưa đưa ra phản hồi chính thức.
