Fintech là từ khoá mới nổi trong thời gian gần đây và nhận được không ít sự quan tâm của nhiều người, nhất là những đối tượng thuộc lĩnh vực công nghệ và tài chính. Vậy Fintech là gì, tại sao nó lại nổi bật và tiềm năng phát triển của Fintech trong tương lai như thế nào? Cùng đánh giá sàn tìm hiểu chi tiết ở bài viết sau.
1. Fintech là gì?
Fintech xuất hiện sau năm 2008 nhưng đến nay khi nền công nghệ 4.0 bùng nổ mới thực sự được quan tâm. Nó thay đổi cách thức hoạt động trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, tiền tệ và tập trung mạnh nhất vào lĩnh vực tài chính. Fintech được mở ra như một lĩnh vực hoàn toàn mới có ảnh hưởng đến thị trường tài chính nói riêng và ngân hàng nói chung.
Đây là một khái niệm hay thuật ngữ mới xuất hiện gần đây, là một thuật ngữ tiếng Anh được kết hợp với hai thuật ngữ khác: Finance = Tài chính + Công nghệ = Công nghệ. Fintech, khi đó, được hiểu là Công nghệ tài chính.
Kể từ cuối thập kỷ đầu tiên của thế kỷ 21, thuật ngữ này đã được mở rộng để nói về bất kỳ đổi mới công nghệ nào trong lĩnh vực tài chính, bao gồm các cải tiến về tài chính và giáo dục, ngân hàng bán lẻ, đầu tư và thậm chí cả lĩnh vực tiền điện tử như tiền ảo Bitcoin.
2. Các nhóm sản phẩm của Fintech
Hệ sinh thái Fintech trên thị trường tập trung vào các mảng sau:
- Trung gian thanh toán
- Tài chính cá nhân
- Cho vay ngân hàng
- Công nghệ bảo hiểm
- Ngân hàng số
- Điểm tín dụng
- Gọi vốn cộng đồng
Các sản phẩm trong Fintech thường được chia thành 2 nhóm theo đối tượng sử dụng:
- Nhóm thứ nhất: các sản phẩm phục vụ người tiêu dùng, các công cụ kỹ thuật số và các công nghệ khác để cải thiện cách các cá nhân vay, quản lý tiền, tài trợ cho các công ty khởi nghiệp.
- Nhóm thứ hai: Các sản phẩm công nghệ “back-office” nhằm hỗ trợ hoạt động của các Fintech và các tổ chức tài chính.
Về cơ bản, ngoài các dịch vụ thông thường như thanh toán, cho vay, chuyển tiền, Fintech còn cung cấp các dịch vụ rộng hơn như huy động vốn từ cộng đồng, cho vay ngang hàng, tài chính cá nhân, công nghệ bảo hiểm (Insur-Tech), tiền kỹ thuật số (Crypto Blockchain ), quản lý dữ liệu (Data Management), …
2.1. Tiền điện tử Bitcoin
Bitcoin là một trong những sản phẩm nổi bật trong ngành tài chính hiện nay. Đây là một loại tiền điện tử hoặc tiền kỹ thuật số phi tập trung được trao đổi trực tiếp bằng thiết bị kết nối Internet như điện thoại, máy tính hoặc máy tính bảng mà không thông qua một đơn vị tài chính nào cả.
BTC có thể được sử dụng cho các giao dịch chung giữa nhiều quốc gia mà không cần thông qua ngân hàng hoặc các ngân hàng trung gian / các đơn vị trung gian trung gian. Có không ít nhà môi giới trên Internet được sử dụng để mua và bán Bitcoin, được xem như một loại tiền tệ thực sự có giá trị lưu thông, giá trị thanh toán hoặc dự trữ. Đây là sản phẩm hay thành tựu nổi bật của công nghệ tài chính Fintech trong thời gian qua.
2.2. Ví điện tử
Ví điện tử là một dạng tài khoản điện tử, để người dùng có thể thanh toán mọi chi phí và hóa đơn qua Internet. Mọi người hình dung nó như một vật chứa tiền vô hình và được mã hóa theo thông lệ của ứng dụng điện thoại, người dùng ví có thể nhận tiền hoặc chuyển tiền cho bất kỳ ai thông qua tài khoản tài chỉ cần một thiết bị kết nối Internet như Momo, Payoo, ViettelPay, ZaloPay….Trên thế giới ví điện tử có chức năng thanh toán lớn nhất, mọi quốc gia có thể sử dụng nếu có nhu cầu mua sắm quốc tế, chuyển tiền quốc tế : Paypal, Airpay, Google Wallet, ebay…
2.3. Cho vay vốn
Fintech tiên phong trong lĩnh vực cho vay là Lending Club, một câu lạc bộ cho vay của Mỹ. Họ sử dụng công nghệ để mang lại khoản vay nhanh nhất có thể, người vay có thể nhận được khoản vay mà không cần gặp mặt trực tiếp. Đến nay, hình thức này khá phổ biến ở mọi nơi trên thế giới thông qua sản phẩm App Vay tiền Online. Bây giờ để tìm nhà đầu tư rót vốn người dùng chỉ cần sử dụng ứng dụng hoặc trang web bất kỳ, sau đó đơn vị ứng dụng sẽ kết nối người vay với bên cho vay sau đó hai bên thỏa thuận với nhau.
Hình thức hiệu quả nhất của sản phẩm vay vốn đó là app vay tiền online, thủ tục rất nhanh chóng, tiền chuyển đến tài khoản ngân hàng và khi thanh toán mọi người có thể chuyển khoản online. Tại Việt Nam hiện có rất nhiều đơn vị áp dụng cho vay tín dụng, tài chính thông qua app như: Doctordong, Vamo, Senmo, Robocash, Uvay, Zvay…không chỉ công ty tài chính mà các ngân hàng cũng bắt đầu thực hiện cho vay theo hình thức này.
2.4. Hỗ trợ giao dịch chứng khoán
Trước đây, khi muốn giao dịch chứng khoán, người chơi phải đến trực tiếp các sàn để mua trực tiếp từ người bán, nhưng nhờ công nghệ Fintech mà nhà đầu tư có thể tham gia mua bán cổ phiếu theo nhu cầu của mình. Hiện nay, chỉ với một chiếc điện thoại hoặc máy tính kết nối mạng mà ai có nhu cầu đầu tư chứng khoán, bán nhanh đều có thể tiến hành giao dịch trực tiếp mà không cần thông qua môi giới.
3. Đặc điểm và tiềm năng phát triển của Fintech
3.1. Đặc điểm của Fintech
Fintech trong lĩnh vực ngân hàng đang hỗ trợ các dịch vụ chuyển tiền và thanh toán và đối với lĩnh vực tài chính, là nền tảng kết nối người đi vay với người cho vay mà không nhất thiết phải đến gặp trực tiếp. tất cả các quy trình như truy cập, đăng ký và hoàn tất thủ tục, xét duyệt tự động đều được hỗ trợ gián tiếp thông qua các công ty cho vay Fintech.
Fintech hoạt động dựa trên trí tuệ nhân tạo, có thể xem như một robot có thể xác định, thông báo và thiết lập các nhu cầu và dịch vụ tài chính thông qua hệ thống thuật toán mà các công ty tự thiết lập. Chính vì vậy mà hiện nay người ta thấy các ứng dụng cho vay trực tuyến đều có quy trình cho vay tương đối giống nhau. Fintech là sự khởi đầu của công nghệ 4.0 trong lĩnh vực tài chính, nhằm thay đổi thói quen của người tiêu dùng, người vay từ phương tiện truyền thông sang trực tuyến để giúp khách hàng của các ngân hàng và công ty tài chính có thể hiện đại hóa công việc trước đây để thực hiện trực tiếp truyền thống.
Fintech cũng làm thay đổi nguồn nhân lực tài chính trong tương lai, bạn không chỉ giỏi chuyên môn mà còn phải am hiểu và làm được những công việc liên quan đến công nghệ thông tin, nguồn nhân lực không được sử dụng nhiều như trước nhưng 1 người có thể hỗ trợ được nhiều khách hàng chỉ trong một bước.
3.2. Tiềm năng phát triển
Tiềm năng mở rộng của Fintech là rất lớn. Nhiều sáng kiến Fintech có ảnh hưởng lớn đến các lĩnh vực thương mại, ngân hàng, tư vấn tài chính và các sản phẩm tài chính.
Các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), phân tích và dự đoán hành vi, tiếp thị theo phân tích dữ liệu sẽ đưa ra những phỏng đoán và thói quen ngoài các quyết định tài chính. Bởi các ứng dụng của Fintech sẽ không chỉ học hỏi thói quen của người dùng mà còn thu hút người dùng đưa ra các quyết định chi tiêu và tiết kiệm tốt hơn trong tương lai.
Trong năm 2016, các công ty khởi nghiệp Fintech đã nhận được 17,4 tỷ USD tiền tài trợ và số tiền này ngày càng tăng lên. Theo CB Insights, tổng giá trị của 26 công ty Unicorn trên toàn cầu là 83,8 tỷ USD. Bắc Mỹ dẫn đầu về Fintech, tiếp theo là Châu Á.
4. Vai trò của Finatech
Fintech là một trong những tín hiệu thành công hàng đầu cho cuộc cách mạng 4.0, mang đến cho con người những tiện ích thông qua việc phát triển công nghệ toàn diện đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Tác động mà Fintech tạo ra một lần nữa khẳng định tầm quan trọng mà trên nền tảng công nghệ mới mang lại:
- Thay đổi các kênh cung cấp dịch vụ tài chính truyền thống: Xu hướng phát triển mạnh mẽ các kênh bán hàng trên internet, đặc biệt là các dịch vụ ngân hàng như Mobilebanking, Tablet Banking, Digital Banking, Internetbaking, …
- Ứng dụng công nghệ cao: Bigdata là một ví dụ cụ thể giúp phân tích hành vi khách hàng để giảm chi phí nhưng vô cùng hiệu quả, nâng cao chất lượng dịch vụ
- Thay đổi thị trường lao động trong lĩnh vực tài chính: Nhu cầu nhân lực chất lượng cao sẽ tăng lên (giỏi về tài chính và công nghệ thông tin)
5. Tác động của Fintech đối với ngành tài chính
- Thay đổi kênh phân phối và các sản phẩm dịch vụ tài chính truyền thống: Ảnh hưởng lớn nhất là ngành ngân hàng, có thể thấy rõ qua xu hướng ngày càng phát triển trong những năm gần đây của mạng xã hội, ngân hàng số, ngân hàng di động, ngân hàng máy tính bảng, các kênh bán hàng qua internet, …
- Các tổ chức tài chính và ngân hàng “không cần giấy tờ”: Sự phổ biến của xu hướng này cũng sẽ trở thành một thách thức không nhỏ đối với ngành dịch vụ tài chính truyền thống trong việc giảm dần vai trò của các chi nhánh. Đồng thời, sự cạnh tranh về công nghệ tài chính hiện đại cũng sẽ trở nên gay gắt hơn trong các tổ chức tài chính.
- Hỗ trợ các ứng dụng công nghệ cao: Big Data sẽ giúp phân tích hành vi của người dùng, giúp các tổ chức tài chính thu thập dữ liệu bên ngoài và bên trong. Điều này nhằm giảm chi phí, hỗ trợ quá trình ra quyết định, nâng cao chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của khách hàng.
- Thị phần của các ngân hàng có xu hướng giảm dần, “nhường chỗ” cho các công ty Fintech: các ngân hàng hoàn toàn lép vế trong dịch vụ tiền ảo Bitcoin – một hệ thống tiền tệ mới với quy mô ngày càng lớn trên phạm vi toàn cầu.
- Thị trường lao động trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng có nhiều thay đổi: Công nghệ này được kỳ vọng sẽ thay thế một lượng lớn nhân viên từ các tổ chức tài chính, bảo hiểm, công ty chứng khoán, ngân hàng, .. Thay vào đó, nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao (giỏi cả công nghệ thông tin và chuyên môn nghiệp vụ tài chính) được chú trọng.
6. Rủi ro tiềm ẩn mà Fintech có thể mang đến:
Nhiều quan điểm rằng Fintech không thể thay thế vai trò của các ngân hàng truyền thống do một số hạn chế nhất định:
- Các hộ gia đình có thu nhập thấp không có khả năng tiếp cận với các dịch vụ ngân hàng.
- Sự tăng giảm thất thường từ cổ phiếu của các công ty Fintech khiến nhiều người đặt câu hỏi về sự ổn định cũng như rủi ro của Fintech như một viễn cảnh có thể xảy ra.
- Mặc dù Fintech cung cấp nhiều dịch vụ tài chính khác nhau, tuy nhiên, sự tiện lợi quá mức có thể khiến một số khách hàng không thực sự hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của họ.
- Nhiều vấn đề an toàn và chính xác của hệ thống tài chính Fintech vẫn cần được thắt chặt và đảm bảo.
Tuy nhiên, cho đến nay, đây vẫn được coi là lĩnh vực tài chính an toàn và uy tín, không chỉ trên thị trường tài chính Việt Nam mà còn trên thế giới.
Phần kết
Bài viết trên đã tổng quan các vấn đề liên quan đến Fintech là gì? Tiềm năng phát triển ra sao? Đây vẫn được coi là một ngành công nghệ tài chính đang phát triển mạnh mẽ. Hy vọng có thể mang đến những thông tin hữu ích cho người dùng. Chúc bạn thành công.