Hiện nay, đầu tư chứng khoán được đánh là một trong những kênh đầu tư có mức sinh lời cao nhất trên thị trường tài chính. Thị trường cổ phiếu hẳn không còn xa lạ gì với những trader dày dạn kinh nghiệm. Thế nhưng, đối với thị trường Việt Nam, đầu tư cổ phiếu vẫn còn khá mới mẻ với nhiều đối tượng cũng như việc không hiểu rõ thị trường làm cho người chơi cũng ngại tham gia. Bài viết hôm nay, đánh giá sàn sẽ giới thiệu đến bạn đọc cách chơi cổ phiếu như thế nào để bạn có thể tự tin bước vào thị trường.
1. Tìm hiểu các khái niệm liên quan đến thị trường cổ phiếu
Cổ phiếu chính là giấy chứng nhận số tiền mà nhà đầu tư đã bỏ ra để đóng góp vào công ty phát hành cổ phiếu. Những người nắm giữ cổ phiếu được gọi là cổ đông và cũng đồng thời là chủ sở hữu của công ty phát hành đó.
Việc đầu tư cổ phiếu được hiểu là người chơi tìm kiếm lợi nhuận thông qua việc mua hoặc bán cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.
Những lợi ích mà nhà đầu tư nhận được khi đầu tư vào thị trường chứng khoán này:
- Hưởng sự chênh lệch giá cổ phiếu: Lãi/lỗ = giá bán – giá mua – (thuế + phí giao dịch)
- Người chơi được hưởng cổ tức (bằng tiền mặt hoặc bằng cổ phiếu) khi công ty đến ngày chia cổ tức.
- Cổ phiếu thưởng
- Nhà đầu tư có quyền mua cổ phiếu với mức giá ưu đãi
2. Cách chơi cổ phiếu cho nhà đầu tư mới
Khi bạn tham gia thị trường với tâm lý chơi, bạn sẽ luôn đưa ra quyết định để phục vụ nhu cầu chơi của mình một cách ngẫu hứng. Trong đầu tư chứng khoán, 100% người chơi sẽ thất bại nếu không tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc đã được xây dựng từ trước đó. Vì vậy, nếu không muốn thua lỗ, hãy đảm bảo rằng bạn nghiêm túc với thị trường chứng khoán và gạt bỏ suy nghĩ chơi chứng khoán là một hình thức cờ bạc vì bạn là một nhà đầu tư có chiến lược chứ không phải một con bạc chỉ dựa vào sự may rủi.
Chính vì vậy, trader mới có thể tham khảo cách chơi chứng khoán qua các thông tin quan trọng sau:
2.1. Mở tài khoản chứng khoán
Là một nhà đầu tư mới muốn tham gia vào thị trường chứng khoán thì bước đầu tiên bạn phải có tài khoản chứng khoán, về cơ bản thì một tài khoản chứng khoán cũng tương tự như một tài khoản Ngân hàng. Nhà đầu tư có thể mở tài khoản ở bất cứ Công ty Chứng khoán nào trong số 70 Công ty Chứng khoán (CTCK) ở Việt Nam. Để thuận tiện, nhà đầu tư không cần phải đến trực tiếp công ty chứng khoán, bạn có thể mở tài khoản ở ngân hàng hay ở các công ty môi giới chứng khoán có uy tín.
Sau khi mở tài khoản thành công người chơi sẽ được cung cấp số tài khoản và hướng dẫn chuyển tiền vào tài khoản để tiến hành giao dịch. Tài khoản chuyển tiền là tài khoản của công ty chứng khoán mà người chơi mở tại 1 ngân hàng nào đó. Các thông tin này sẽ có trong hướng dẫn chuyển tiền. Người chơi có thể lên trực tiếp công ty chứng khoán để nộp tiền hoặc chuyển khoản ngân hàng. Việc rút tiền cũng tương tự vậy.
Hoàn tất các thủ tục, nhà đầu tư có thể đăng nhập và thực hiện đặt lệnh mua/bán chứng khoán.
2.2. Một số lưu ý trước khi nhà đầu tư thực hiện việc mua/bán cổ phiếu:
- Hiện tại, thị trường Việt Nam có 3 sàn giao dịch chứng khoán gồm sàn giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh (HOSE), Sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) và sàn UPCOM. UPCOM là nơi giao dịch cho những công ty đại chúng chưa niêm yết, về bản chất UPCOM không được coi là 1 sàn giao dịch.
- Sàn mở cửa từ thứ 2 đến thứ 6, trừ các ngày lễ, tết. Thời gian giao dịch trong ngày từ 9:00 sáng đến 14:45.
- Một phiên khớp lệnh định kỳ diễn ra trong 15 phút đầu tiên và 15 phút cuối cùng của ngày giao dịch. Mục đích của phiên khớp lệnh định kỳ là xác định giá mở cửa và đóng cửa của 1 ngày giao dịch. Trong các phiên giao dịch này, giá mở / đóng cửa được xác định dựa trên mức giá mà khối lượng khớp lệnh lớn nhất. Các lệnh ATO và ATC sẽ được sử dụng trong phiên thực thi theo định kỳ. Đây là 2 loại lệnh chỉ có khối lượng mà không có giá cố định, được ưu tiên thực hiện trước tất cả các loại lệnh khác.
- Lệnh mua / bán sẽ không được thực hiện ngay khi được nhập vào trong phiên khớp lệnh định kỳ mà phải đợi khi nhập lệnh sau 15 phút. Giá tham chiếu là giá đóng cửa phiên giao dịch trước của hai sàn HOSE và HNX.
- Khớp lệnh liên tục là phiên giao dịch mà lệnh mua / bán sẽ được thực hiện ngay sau khi vào hệ thống. Loại lệnh được sử dụng nhiều nhất là LO (lệnh giới hạn, lệnh giới hạn). Lệnh LO là lệnh yêu cầu mua hoặc bán ở một mức giá xác định (giá bạn đặt) hoặc cao hơn.
- Ngoài lệnh ATO, ATC và LO, một số loại lệnh cũng được sử dụng trong các phiên khớp lệnh liên tục như MP, MTL, MOK, MAK… Tuy nhiên, đối với người mới bắt đầu thì chỉ cần hiểu và biết cách sử dụng là đủ 3 các loại lệnh ATO, ATC và LO.
2.3. Cách xem và phân tích bảng giá chứng khoán
Tương tự như mọi hoạt động buôn bán hàng hóa khác, giá niêm yết giá cổ phiếu và khối lượng của từng mã chứng khoán và chỉ số, được phân biệt bằng các màu cơ bản:
- Màu vàng: màu của giá tham khảo
- Màu tím: màu của giá trần
- Màu xanh lam: màu của giá sàn
- Màu xanh lá cây: áp dụng khi giá khớp lệnh cao hơn giá tham chiếu
- Màu đỏ: áp dụng khi giá thực hiện lệnh thấp hơn giá tham chiếu
Giá tối đa (giá trần) và giá tối thiểu (giá sàn) được phép mua / bán trong phiên giao dịch ngày hôm đó. Quy định về giá trần và giá sàn ở mỗi sàn là khác nhau, riêng đối với sàn HOSE, giá trần và giá sàn được tính + – 7% so với giá tham chiếu. Hoặc + -7% là mức ký quỹ tối đa cho phép trên sàn HOSE. Còn đối với sàn HNX, con số này là + -10%.
Ngoài những thông tin trên, có 2 thông tin cũng khá quan trọng trên bảng giá cần lưu ý gồm:
- Chỉ số thị trường: giúp trader có góc nhìn tổng quan về toàn bộ thị trường, xu hướng đang tăng hay giảm, khối lượng giao dịch, giá trị giao dịch như thế nào. Các chỉ số thông dụng như ví dụ bảng giá bao gồm:
- VN-Index: tập hợp tất cả các cổ phiếu giao dịch trên sàn HOSE
- VN30-Index: tập hợp 30 cổ phiếu lớn nhất (thường tính theo vốn hóa thị trường) giao dịch trên sàn HOSE
- VNXAllshare: tổng hợp của tất cả các cổ phiếu được giao dịch trên cả 2 sàn HOSE và HNX
- HNX-Index: tập hợp tất cả các cổ phiếu giao dịch trên sàn HNX
- HNX30-Index: 30 cổ phiếu lớn nhất, một chỉ số tập hợp (thường tính theo vốn hóa thị trường) giao dịch trên HNX
- UPCOM: tập hợp tất cả các cổ phiếu được giao dịch trên sàn UPCOM
- Giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài: dòng tiền từ nhà đầu tư nước ngoài ảnh hưởng rất lớn đến biến động giá cổ phiếu của một thị trường nhỏ như Việt Nam. Vì thế hoạt động mua/bán của trader nước ngoài rất quan trọng. Nếu người chơi nhận thấy cổ phiếu đó được nhà đầu tư nước ngoài mua vào với khối lượng lớn liên tục trong nhiều ngày, có vẻ đó là 1 dấu hiệu tích cực. Ngược lại, nếu họ liên tục bán, trader nên lưu ý cẩn thận.
3. Cách chơi cổ phiếu hiệu quả
Cách chơi cổ phiếu thành công đòi hỏi nhà đầu tư phải luôn xây dựng kế hoạch giao dịch cũng như dự đoán trước mọi biến động thị trường để có phương án phù hợp.
Bên cạnh những kiến thức học thuật, người chơi mới cần học hỏi kinh nghiệm thực chiến của những người đi trước. Những kinh nghiệm quý báu này sẽ giúp bạn đối phó với những biến động phức tạp của thị trường một cách dễ dàng và hiệu quả hơn.
Bên cạnh đó việc hạn chế sự ảnh hưởng của yếu tố tâm lý trong quá trình giao dịch cũng là một yếu tố góp phần tạo nên sự thành công trong cách chơi cổ phiếu. Khi thị trường giảm điểm kéo dài, nếu người chơi có tâm lý không vững và không có chiến lược đúng đắn rất dễ khiến bạn chịu thua lỗ.
Phần kết
Đầu tư cổ phiếu là một quá trình, để đạt được thành công mỗi trader phải có thời gian nghiên cứu và tích lũy kinh nghiệm. Hy vọng những kiến thức trên có thể giúp trader hiểu hơn về cách chơi cổ phiếu. Chúc bạn thành công.
